Lessen uit Washington: Waarom Europa Afrika niet mag negeren
Terwijl in Afrika de beroepsbevolking groeit en landen hun grondstoffen, markten en geopolitieke positie herontdekken, trekt Amerika zich terug. Ontwikkelingshulp verdwijnt, handelsprogramma’s wankelen en visumregels worden aangescherpt. Dat biedt Europa kansen, stellen Jos Hummelen en Ruben Elands in hun opiniestuk in het Nederlands Dagblad. ‘Anders vullen de Chinezen het gat in’.
Van alle Amerikaanse ontwikkelingshulp in het buitenland, was het Sub-Sahara Afrika die daar de meeste vruchten van plukte. Zo’n 12,7 miljard dollar ging er in 2024 nog naar Afrikaanse landen. Nu was het Elon Musk, na Mansa Musa de rijkste Afrikaan ooit, die dit programma vakkundig de vernieling in hielp. Ook Donald Trump vond het onzin om "miljoenen te spenderen aan het promoten van LGHBTQI-zaken, terwijl de mensen in Lesotho daar nog nooit van hebben gehoord".
Deze belediging resoneert in Afrika, maar het zijn vooral de gevolgen van dit adhoc-beleid die het meeste pijn doen. In Congo dreigen bijna acht miljoen mensen hun voedselhulp te verliezen. Ditzelfde geldt voor Soedan, waar de VS bijna duizend gaarkeukens in stand hield. Het medische vakblad The Lancet schat zelfs in dat er de komende vijf jaar veertien miljoen mensen zullen sterven ten gevolge van de drastische afschaling van US Aid.
US Aid was de meest succesvolle vorm van ‘soft power’ in Afrika. Amerika heeft zijn zorgvuldig opgebouwde naam te grabbel gegooid. Dit roekeloze afscheid zullen ze zich in Afrika nog lange tijd herinneren.
Trump toont nauwelijks interesse in Afrika — en als hij het continent noemt, is het vaak denigrerend. Zijn beschrijving van Afrikaanse landen als ‘shitholes’ en het verspreiden van complottheorieën over ‘witte genocide’ in Zuid-Afrika illustreren zijn minachting.
Ook op economisch vlak laat hij het continent links liggen. In plaats van handel te stimuleren, voerde Trump forse importtarieven in: tien procent voor Kenia en Ghana, maar tot wel vijftig procent voor Madagaskar en Lesotho. Daarmee ondermijnt hij de kern van AGOA — handel in plaats van hulp.
Als reactie op Amerikaanse tarieven biedt China nu 53 Afrikaanse landen tariefvrije toegang tot zijn markt — met uitzondering van Eswatini vanwege diens banden met Taiwan. Daarmee profileert China zich als een stabielere handelspartner dan de VS, en een directe concurrent van de EU, die overigens ook met veel Afrikaanse landen vrijhandelsverdragen heeft.
Lees het volledige opiniestuk:
