Het continent van vuur

Over vuur in Afrika kreeg ik een illustere gedachte. Afrika werd het continent van het vuur genoemd, omdat er steeds stukken in brand stonden, smeulden en rookten. Gedeeltelijk aangestoken, gedeeltelijk omdat er een ongelukje gebeurd was. Arme boeren deden en doen het voor de landbouw. Het kost een half continent aan bossen om potjes op te koken en het kostte veel levens wegen de koolmonoxide en de hutjes die per ongeluk in de fik gingen. Inmiddels is vuur een beetje stout. Het heeft een negatieve connotatie en er zijn vast weer NGO's die programma's tegen vuur hebben. Maar vuur is ook romantisch en stoer.

Denk buikige Zuid-Afrikanen in een te korte, korte broek bij een braai. Denk vuurschouwen op dat mooie dek van die lodge terwijl een giraf een kunstmatig meertje leeg drinkt en jij een glas Chardonnay wegtikt. Denk hoppende mazai bij een huizenhoog vuur en de klikkende camera's van de toeristen erbij. Noodzakelijk vuur is van de onderbedeelden en het is tegelijkertijd een luxe product voor de rijke geworden. Nou nou, Wat een verheffende gedachte. Onnuttige wetenswaardigheden en non-relevante insights. Verder heb ik weinig bij te dragen aan een interview met een kanon als Claudius van der Vijver. Hij weet alles.

En als ik wat ga betogen, dan zal hij de gaten inschieten en het afdoen als irrelevant en hobbyistisch. Soms kun je het beter in je mond houden. Toch nog één dingetje. Biochar. Is dat de oplossing, meneer van de Vijver? En dan voor de luisteraars die niet weten wat deze materie is. Biochar wordt ook wel het zwarte goud genoemd. Zwart omdat het zwart is en goud omdat het de gouden oplossing zou moeten zijn voor een aantal uitdagingen waar het in deze uitzending over gaat. Het is een product van het onder zeer gecontroleerde omstandigheden verbranden van biomassa zonder dat vuurstof bij komt.

Je kan het in een oven onder de grond doen of in een speciale ketel. Dan komt er een soort houtskool uit dat je nooit houtskool mag nemen want houtskool is stout en biochar is lief. Er zijn heel veel voordelen aan dit spul. De productie onttrekt CO2 aan de lucht, het reinigt dus en je kan er CO2 compensatie centjes voor krijgen. Je kan op een nette manier van je natuurlijke landbouwafval afkomen. Composteren duurt veel te lang. Je hoeft geen bomen te kappen om houtskool te maken. Het product dat eruit komt lijkt wel heel veel op houtskool en is een soort turbo voor de grond, net als compost.

Het is ideaal om de aarde te verrijken, vocht vast te houden en de micro-organismen te stimuleren. Het uitproduct, de biochar, onttrekt opnieuw CO2 aan de lucht en de boer kan voor de tweede keer compensatie centjes krijgen. Volgens de literatuur is het beter dan compost en wordt het al ingezet bij organische en regeneratieve landbouw. Hier in Oost-Afrika ontstaan allerlei bedrijfjes die installaties leveren en ook is biochar als eindproduct op de markt. Maar echt grootschalig is het nog niet. Hoezo? Het klinkt als een godswonder. De oude volkeren in de Andes gebruikten het al en nu eindelijk wordt het overal op de wereld ingezet. Geen rocket science.

Even met je hoofd erbij blijven, de boel goed laten smeulen en centjes verdienen en tegelijkertijd de wereld redden. En ook nog geld uitsparen van de chemische kunstmest. Wat wil je nog meer? Tja, wat wil je nog meer? Meneer van de Vijver, kunt u vertellen waarom we niet massaal op deze manier van landbouw overgaan. Het klinkt mij als een 21ste eeuwse toepassing van wat de boeren in Afrika al eeuwen doen. Fikkie stoken om van het afval af te komen en een natuurlijke houtskool maken die als kunstmest werkt en die vocht langer vasthoudt. Ik ben geen boer en geen chemicus, dus ik kan er makkelijk helemaal naast zitten. Maar dit is toch het ei van Columbus? Maar, sorry, als columnist ben ik niet in de positie je vragen te stellen. Mijn bijdrage hoort eigenlijk een steekrelaargestelling te zijn.

Toch ben ik benieuwd naar het antwoord. Dank u.

Auteur: Alexander Valeton

Meer over dit onderwerp? Beluister aflevering 61: De Vuurmeester van Afrika.